Hafik

SİVAS HAFİK

Hafik, eskiden Koçhisar, Sivas ilinin 39 km doğusunda yer alan, 2.382 km² yüz ölçümüne sahip bir ilçesidir. Kızılırmak havzasında Sivas-Erzincan kara yolu üzerinde kurulmuştur. Bilinen en eski adı Hafik olup 13. yüzyılda İbni Bîbî tarafından kaydedilmiştir.[kaynak belirtilmeli] 1873 yılında Koçhisar adıyla kaza olmuştur. 1926 yılında Hafik adı yeniden kullanılmaya başlanmıştır.

Tarih
İlçede ilk yerleşim Hafik Gölü’nün kuzey kıyısına yakın bir yerdeki Pılır Höyük’tedir. [kaynak belirtilmeli] Höyükte İlk Tunç Çağı ve Kalkolitik Dönem gereçleri veren katmanların ve gölün su düzeyinin altında üst katmanların çanak çömleğinden tümüyle farklı bir tür çanak çömlekle karşılaşılmıştır. [kaynak belirtilmeli] Neolitik Dönem özellikleri gösteren bu buluntuların yanı sıra aynı döneme işaret eden başka buluntular da vardır. Çakmaktaşından minik uçlar, obsidyenden mini yaprak uçlar baskı çentikli olarak dişlikleri, el değirmeni taşları, tokmakları, kumtaşından yapılmış idoller ve hayvan kemikleri Pılır Höyük’te yapılan sondajda, yapı kalıntısı olarak da silindir biçimli çukurlar ve ağaç parçaları saptanmıştır. Ağaç parçaları ve ahşap izleri, kazıklara aittir. Neolitik Dönem’den sonra da Pılır’da yerleşim devam etmiştir. Ayrıca Beypınarı köyündeki Tekur Kalesi’nde toplanan seramiklerin incelenmesi sonucunda Helenistik-Roma Dönemi, Orta Çağ kaba seramiği ve boyalı seramik ve Erken Tunç Çağı perdahlı seramiklerden bu bölgenin Erken Tunç Çağı’nda yerleşim gördüğünü kanıtlamaktadır.[kaynak belirtilmeli] 3000 yıllık yerleşimi olan Karlı Köyü, Boztepe Höyüğü’nde 1955 yılında Burney’in yüzey araştırmaları sonucunda MÖ 3000 ve Demir Çağı’na ait seramikler tespit edilmiştir.[kaynak belirtilmeli] Bununla birlikte MÖ 3000 nite, kaba, Orta ve orta nitelikli parçalar arasında kara özelliklerini gösterenlerin yanı sıra yerel nitelikli olanları da vardır.[kaynak belirtilmeli] Köylerinden bazılarında eski yıkık kiliseleri hâlen mevcuttur.

Coğrafya
Hafik Sivas-Erzincan kara yolu üzerinde 37. km sinde yer almaktadır. Girişinden E-23 karayolu geçmektedir. İlçe 1350 rakımlıdır. İlçenin tepe mahallesi gibi yüksek yerleri de 1400 rakımlıdır. İlçe batısında Sivas, doğusunda Zara kuzeybatısında Tokat kuzeyinde Doğanşar, güneyinde de Kangal ilçeleriyle komşudur. Karasal iklim hüküm sürmektedir. Genel flora steptir (bozkır). Yazın sıcak ve kurak, kışın ise kar yağışlı ve çok soğuktur. İlçede bol miktarda göl ve ırmak bulunmaktadır. İlçenin gölleri : Hafik Gölü, Lota Gölü, Çekme Gölü, Ayı Gölü, Kemis ve Törük Gölleridir. Bu göllerin en büyüğü Hafik Gölü’dür (1 km²).

Hafik Gölü

Hafik Gölü (Nisan 2000)
İlçenin 2,1 km kuzeyinde, jips platosu üzerinde gelişmiş olan doğu-batı uzanımlı geniş ve yayvan şekilli karstik çanağın tabanında, yaklaşık 2 km genişlikte bir alanı kaplayan Hafik gölü ortalama 2 metre derinliktedir. [kaynak belirtilmeli] Hemen hemen tüm çevresi sazlık ve dibi balçıkla kaplı olan gölün suyu tatlıdır. Gölün su kaynağı daha çok gölün tabanında kaynayan su, ayrıca yağmur ve kar sularından oluşmaktadır. Sularında sazan balığı ve kerevit yetişen bu göl küçük bir kuş cennetidir. Buna ilaveten ilçedekiler bu gölde sazan, aynalı sazan, sarı sazan, kara sazan, kambur sazan, alabalık, kefal ve gümüş balığı tuttuklarını belirtmişlerdir. Kıyılarındaki sazlıklar; karabatak, yaban kazı, yaban ördeği. Yeşilbaş, kılkuyruk, angut, turna ve balıkçılların beslenme ve konaklama alanıdır. Hafik gölünün yağışlı mevsimlerde kabaran suları doğusundaki Kızılırmak’ın önemli bir kolu olan Koç Deresi’ne akar. Geniş tabanlı tekne şekilli vadisiyle jips platosuna yerleşmiş olan arasu, Hafik Gölü’nün yer aldığı karst çanağında vadisini genişletmesi sonucu kapmıştır. Göl yer altı karst boşlukları ile de derenin yeraltı su tablasına bağlantılıdır. Gölde balık tutma izni maliye tarafından ihale ile balıkçılara verilir. Gölün etrafında mesire alanları mevcuttur. Buralarda çeşitli tesisler mevcuttur.

Lota Gölü

Lota Gölü
Hafik Gölü’nü boşaltan derenin doğusunda 5 km mesafede yine aynı jips platosu üzerinde açılmış olan doğu batı uzanımlı yayvan şekilli daha büyük bir uvalanın tavanında yassı sırtlar ve basık koni şekilli jips tepeleriyle ayrılmış iki göl ile arada yazın kuruyan geçici göl alanları yer alır. Buradaki göllerin morfolojisi Hafik gölünden oldukça farklıdır.[kaynak belirtilmeli] Lota gölünün yerleştiği uvala ve çevresinde jipslerde gelişen morfolojinin en güzel örneklerini gözleme olanağı vardır. [kaynak belirtilmeli] Yaklaşık 250 metre çapında daireler şeklinde olan iki göl, aynı özellikte iki yuvarlak jips dolinini doldurmuştur. Birbirine yaklaşık 500 metre uzaklıkta olan göllerin doğudaki 50 metre batıdaki 135 metre derinliktedir. Aynı düzeyde olan göl yüzeyleri yıl içerisinde 3 metreye ulaşan alçalıp yükselme gösterirler.

Nüfus
Yıl Toplam Şehir Kır
1927 37.948 1.419 36.529
1935 46.753 1.982 44.771
1940 48.739 1.876 46.863
1945 51.001 1.881 49.120
1950 51.015 2.336 48.679
1955 53.630 2.105 51.525
1960 57.909 2.524 55.385
1965 55.951 2.634 53.317
1970 52.953 3.156 49.797
1975 46.423 5.398 41.025
1980 44.481 8.615 35.866
1985 41.099 8.820 32.279
1990 28.280 10.002 18.278
2000 19.213 5.526 13.687
2007 9.519 3.005 6.514
2008 9.045 2.618 6.427
2009 8.895 2.907 5.988
2010 9.113 2.943 6.170
2011 9.131 2.887 6.244
2012 8.863 2.856 6.007
2013 9.438 2.882 6.556
2014 9.624 2.862 6.762
2015 9.053 2.924 6.129
2016 9.091 3.046 6.045
2017 8.601 2.941 5.660
2018 10.062 3.083 6.979
2019 9.819 3.426 6.393
2020 9.359 3.175 6.184

Doğanşar ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.