Altınyayla

SİVAS ALTINYAYLA

Altınyayla, Sivas ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe
Altınyayla ilçesi 6 yüzyıl önce kurulduğu, eski adının Tonus ve Tonus kariyesi (köyü) olduğu Osmanlıca yazılı bulunan tapulardaki deyimlerden anlaşılmaktadır.

Eski adı Tonus olan Altınyayla, tarihinin ilk çağlarından bu güne kadar sırasıyla Anadolu’da medeniyetler kuran Hitit, Roma, Selçuklu ve Osmanlı gibi medeniyetlerinin yerleşim merkezlerinden biri oluşmuştur.

Osmanlı İmparatorluğu zamanında ve 1882 yıllarında Sivas vilayeti 4 sancak, 26 kaza 247 nahiyeden meydana gelmiş, bunlardan merkez sancağı Sivas olmak üzere, Pınarbaşı, Koçgirli, Zara, Divriği, Hafik, Gürün, Yıldızeli ve Tonus Sivas vilayetinin merkezi sancağı arasında yer aldığı bilinmektedir.

Bu dönemde Sivas beylerbeyliğine bağlı bir sancak olarak teşkilatlanan Tonus (Altınyayla) önemli bir konaklama yeri olmuştur. Şarkışla İlçesine bağlı nahiye olarak faaliyetini sürdürmekte iken 1972 yılında yurt genelinde yapılan yerleşim birimleri isim değişikliği esnasında Tonus’un adı Altınyayla olarak değiştirilmiştir.

1972 yılında Belediye teşkilatı kurulan Altınyayla 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla 20 Mayıs 1990 tarihinde ilçe statüsüne kavuşmuştur.

Coğrafi Konumu
Altınyayla; kuzey batısında Şarkışla kuzeydoğusunda Ulaş ve Sivas, güneydoğusunda Kangal, güneybatısında Pınarbaşı (Kayseri) ile çevrili bulunmaktadır. İlçede İç Anadolu Bölgesi’nin sahip olduğu karasal iklim hüküm sürmektedir.

Arazinin % 70’i yayla % 30’u dağlıktır. Güney batısında Karatonus Dağı, kuzeyinde Tonus Ovası, güneyinde İncecik ve Mergesen Yaylası, güneydoğusunda Yücekaya Yaylası mevcuttur. Yüzölçümü 647 km²’dir.

Nüfus
İlçe nüfusu 1990 yılı nüfus sayımında 3.017’si merkez, 10.382’si köyler olmak üzere toplam 13.399, 2000 yılı nüfus sayımında 4.867’si merkez, 10.864’ü köyler olmak üzere toplam 15.713 kişi olarak sayılmış olup; 2007 yılında klasik nüfus sayım yöntemi terkedilerek Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNK)’ne geçilmek suretiyle artık nüfus sayıları online olarak sayılmaktadır. İlk ADNK sayımına göre ilçenin nüfusu ise; 3.088’i merkez 7.460’ı köyler olmak üzere toplam 10.548 kişidir. 2023 nüfus verilerine göre; ilçe nüfusu 4.307’si ilçe merkezi, 4.431’i belde ve köylerde olmak üzere toplam 8.738 kişidir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1990 15.739 3.017 12.722
2000 15.713 4.867 10.846
2007 10.548 3.088 7.460
2008 10.521 3.194 7.327
2009 10.341 3.115 7.226
2010 10.241 3.090 7.151
2011 9.985 3.062 6.923
2012 10.009 3.136 6.873
2013 9.736 3.850 5.886
2014 9.566 3.833 5.733
2015 9.302 3.784 5.518
2016 9.562 3.760 5.802
2017 9.645 3.707 5.938
2018 9.309 4.557 4.752
2019 9.004 4.459 4.545
2020 8.989 4.513 4.476

Köyler